Zie het Lam Gods dat alles nieuw maakt.

Het was een huilbui bij de kleine Joachim wanneer kort voor Pasen zijn papa het lammetje uit de stal haalde. Het moest geslacht worden voor het paasfeest.

Joachim hield zoals andere kinderen veel van dit lammetje. Een lam heeft iets onschuldigs. Het is lief. Het heeft iets teders en het is mooi met zijn zachte vacht.

.

Het lam is niet overal gekend, niet in het hoge noorden, niet bij de Eskimo’s. In de Bijbel is het goed bekend. De Bijbelse mens is ermee vertrouwd.

Een bijbels beeld

Welk was het mooie dier dat Abel offerde? Welke dieren behoren tot de kudde die Mozes hoedde? De herder wordt vaak vernoemd in de bijbel. De kudde die hij hoedde bevatte schapen, bokken en lammetjes. Bij de uittocht uit Egypte hadden de Israëlieten voor het gezin lammeren geslacht en het bloed van de dieren aan de deurposten gestreken (Ex. 12,1-7). Hun bloed betekende redding.

Jaar na jaar hebben ze de paasnacht herdacht. Ze hebben lammeren geslacht om de uittocht te blijven gedenken en dit gebeurt nog steeds bij elk Joods paasfeest.

In de Bijbelse bidplaatsen zijn dieren geofferd. Gaia was toen nog niet actief. Enerzijds zijn er teksten waar God offers vraagt, maar ook andere plaatsen in de Bijbel waar Hij er zich tegen verzet. Hij verkiest het rouwmoedig en deemoedig hart in plaats van offers.

Op zijn lijdensweg vergelijkt Jeremia zich met “een argeloos lam, dat ter slachting geleid wordt” (Jer.11,19). De profeet Jesaja spreekt over de dienstknecht van God en heeft het beeld van een geofferd lam voor ogen.

Hij was het die onze ziekten droeg, die ons lijden op zich nam.

Wij echter zagen hem als een verstoteling, door God geslagen en vernederd.

Om onze zonden werd hij doorboord, om onze wandaden gebroken.

Voor ons welzijn werd hij getuchtigd, zijn striemen brachten ons genezing.

Wij dwaalden rond als schapen, ieder zocht zijn eigen weg;

maar de wandaden van ons allen liet de HEER op hem neerkomen. Hij werd mishandeld, maar verzette zich niet en deed zijn mond niet open.

Als een schaap dat naar de slacht wordt geleid, als een ooi die stil is bij haar scheerders deed hij zijn mond niet open. Door een onrechtvaardig vonnis werd hij weggenomen’ (Jes. 53)

Allicht hebben we bedenkingen bij deze al te lijdzame opstelling.

Verwijzen naar het Lam

Het is geen verrassing dat Johannes de Doper het beeld gebruikt van het lam om Jezus aan te duiden. Johannes de Doper, hij wordt ook vaak afgebeeld met het lam in zijn handen.

En in het vierde evangelie stelt Johannes de Doper aan zijn volgelingen Jezus voor als het lam dat de zonden van de wereld wegneemt.

Hoe komt het dat Johannes in de rij van de vele dopelingen Jezus ontdekt heeft als de man over wie hij deze collosale uitspraak doet? Hoe komt dat we van iemand kunnen zeggen: hij is degene die we verwachten. Schenk hem uw vertrouwen.

Misschien steken er twee stemmen in deze uitspraak: deze van Johannes de Doper, die getekend is door de verwachtingen van het Oude Testament. Johannes getuigt over Jezus nadat hij Jezus heeft gedoopt, een moment dat hem, Johannes diep heeft geraakt.

En de tweede stem is dan de visie van de schrijver van het vierde evangelie, die de levensloop van Jezus kent en weet dat hij onschuldig als een lam op Calvarie gekruisigd werd.

In het evangelie wijst Johannes de doper aan twee van zijn leerlingen aan dat Jezus het lam Gods is. Het is een begin van een lange reeks ontmoetingen, van mensen die met Jezus meegaan. Bij hen mogen we aansluiten en zoals Johannes de Doper heeft gedaan en Johannes de evangelist mogen wij onze blik blijven richten op Jezus.

Christus, ons paaslam is geslacht

God wil geen offers van dieren, Hij wil geen mensenoffer. Maar Jezus is geofferd, omdat mensen hem niet hebben aanvaard. Zijn trouw heeft hem tot het kruis gebracht en zijn leerlingen hebben het als een teken van redding gezien. De vrienden van Jezus zagen hem doorheen zijn dood en verrijzenis als het nieuwe paaslam. “Ons paaslam Christus is geslacht” (1 Kor. 5,7). Dit bepaalt voortaan het leven van een christen, zo staat het in de eerste Petrusbrief: “Wij zijn vrijgekocht door het kostbaar bloed van een lam zonder gebrek, van Christus” (1 Petr. 1,19).

 

Jezus veroordeelt niet, maar hij redt. “Ik ben niet gekomen om over de wereld te oordelen, maar om de wereld te redden” (Joh. 12,47). Dit heeft Jezus ook verklaard in het nachtelijk gesprek met Nicodemus: “God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gestuurd om een oordeel over har te vellen, mar om de wereld door hem te redden” (Joh..3,16). Hij heeft mensen vergiffenis geschonken en hen gericht op nieuw leven. Hij is de vernieuwer.

Het Lam op de troon

In het laatste boek van de Bijbel, in de Apocalyps ziet de ziener “midden voor de troon, tussen de vier wezens en de oudsten, een lam staan. Het zag eruit alsof het geslacht was.” (Apoc. 5, 6). Het lijkt erop alsof Jan Van Eyck naar de hemel is gaan kijken om het dan af te beelden in het wereldberoemd retabel van het Lam Gods. We zien op zijn schilderij in de Gentse kathedraal het lam op een troon. Het staat rechtop en het vult een kelk met zijn bloed. Het Lam is gedood en er vloeit bloed. Het blijf rechtop staan en kijkt ons indringend aan. Rondom hem zijn mannen en vrouwen, komende uit de vier windstreken. Het Lam nodigt ons uit om het te volgen.

De gebroeders Hubert en Jan Van Eyck hebben het Lam voor de hemelse troon schitterend weergegeven. Met hen gaan wij naar de Gentse St.-Baafskathedraal om de “adembenemende picturale rijkdom” van het meesterwerk te beschouwen. “Door en door tijdsdocument, straalt het Gentse retabel eeuwigheid uit.” Het hele verlossingsmysterie is uitgebeeld. “Bevrijding na Pasen, onschuldig en plaatsvervangend, wegdragen van de zonde: het zijn de belangrijkste betekenisvelden van de symboliek van het ‘Lam Gods’” (P. Schmidt, Het Lam Gods, Davidsfonds, Leuven, p.19).

In elke eucharistie horen wij de woorden van Johannes de Doper en worden we opgeroepen om op te zien naar het Lam, dat de zonden wegneemt en vergeeft. Wij mogen naar het lam toe gaan en in zijn leven delen. Het is het Lam dat naar ons toekomt. In de eucharistie is Jezus sacramenteel aanwezig, hij die gekruisigd is en verrezen, hij die alles nieuw maakt. Wij worden uitgenodigd naar Jezus te gaan om hem te ontvangen en vanuit zijn gezindheid te leven.

Het Lam, het is de levende Heer Jezus, vraagt dat wij eensgezind naar hem toegaan. Dat wij naar Hem opzien en dat wij eensgezind zijn evangelie verkondigen, dat wij het kwade vermijden en het goede doen (cf. Jes. 1,17).

Zie het Lam Gods dat alles nieuw maakt.

Antoine Rubbens                  

De Gebedsweek voor de Eenheid van de Christenen vindt plaats van 15 tot en met 22 januari 2023 en staat in het teken van verbinding, tegen de achtergrond van de verdeeldheid die wordt veroorzaakt door het onrecht van ongelijkheid en racisme

De teksten en gebeden worden deze keer voorbereid door kerken uit de Amerikaanse staat Minnesota. Zij kozen het thema ‘Doe goed, zoek recht’ (Jesaja 1 vers 17).  Het thema is ingegeven door de dood van George Floyd op 25 mei 2020 in Minneapolis (Minnesota) en de verontwaardiging over de manier waarop hij om het leven kwam. Volgens de initiatiefnemers is het thema een kans om ook migrantenkerken sterker te betrekken (Kerknet)