Er is natuurlijk ook een andere associatie. Deze van het lam als symbool van zachtmoedigheid en geweldloosheid. "Komt allen tot mij die belast en beladen zijt en leert van mij: ik ben zachtmoedig en nederig van hart". Dit is niet de taal van iemand die zomaar met zich laat sollen. Geweldloosheid vergt een krachtige persoonlijkheid. Het grijpen naar macht en geweld sluit veel meer aan bij de spontane menselijke reactie. Je moet al bijzonder alert zijn om in een conflict je tegenstander niet met dezelfde munt terug te betalen. We staan toch op ons recht, willen niet voor een softie doorgaan. Laat dus maar voelen wat je waard bent. Is het niet met brute kracht, dan minstens verbaal. We vinden wel iets. We weten hoe woorden iemand kunnen raken. We kennen de macht van de roddel. Dat plant zich voort. Razendsnel. Ongelooflijk effectief.
Je ontmoet ook mensen die bezield zijn door een andere geest, een andere mentaliteit. De roddel, dat kennen we. We weten welke ellende dat kan teweegbrengen. Dat voert alleen van kwaad naar erger. Er zijn echter mensen die geloven dat een nieuw perspectief mogelijk is. Waar ze de kringloop van wraak en vergelding openbreken. Dat vraagt heel wat beheersing. Je voelt maar al te goed je spontane neiging om je te laten gelden.
Het vergt inderdaad een innerlijke stevigheid om te handelen vanuit een andere kracht. Vanuit een andere logica. Dat brengt ons een stap dichter bij het beeld dat vandaag van Jezus wordt opgehangen. Dat beeld gaat niet alleen over zachtmoedigheid en geweldloosheid. Er wordt gezegd dat Jezus het lam is dat de zonde van de wereld wegdraagt. Dat is nog een stap verder. Het betekent dat Jezus niet afzijdig blijft van het kwaad dat onder mensen circuleert. Hij gaat er op af. Hij trekt zich het kwaad aan. Hij gaat er op in. Maar hij betaalt niet met dezelfde munt terug. Hij vergeldt geen kwaad met kwaad. Daardoor gebeurt er iets onverwachts. Hierdoor verliest het kwaad zijn kracht, het mist zijn uitwerking. Het blijkt een schot in de lucht. Wie niet terugslaat wanneer hij zelf geslagen wordt, toont zich metterdaad de sterkste. Dan hebben de wapens van de ander geen vat op me. Op die manier ontkracht Jezus de macht van het kwaad.
We weten dat hij uiteindelijk het onderspit heeft moeten delven. Hij werd als godslasteraar vermoord. Maar zelf ervaart hij dit niet als een fiasco. Op het kruis hangt inderdaad een ontwapend man, maar tevens iemand tegen wie niets of niemand nog iets vermag. Iemand die alles en iedereen ontwapend heeft. Geen enkel wapen is hem de baas. Hij blijkt sterker dan al diegenen die hun vertrouwen stellen in bruut geweld of de macht van roddel. Hij gaat door de knieën. Inderdaad. Maar voor hem is het een door de knieën gaan voor God die hij zijn vader noemde.
Zijn optreden openbaart inderdaad een andere geest, een andere logica. Hij staat stevig gegrond in dit leven, zonder angst voor het kwaad. Hij gaat er op in en ontneemt het zijn macht. Zo toont hij een diepere waarheid. Een waarheid die mensen opnieuw met elkaar verbindt. Jezus gaat er op af, op het kwaad dat mensen van elkaar scheidt. Op de mannen die de overspelige vrouw willen stenigen. Op de farizeeër die zich beter acht dan de tollenaar die achter in de tempel is blijven staan om te bidden. Op de werkers van het eerste uur die menen dat ze recht hebben op een beter loon dan die van het laatste uur. Hij ontneemt het kwaad zijn kracht. Daarom wordt hij genoemd: het lam dat de zonde van de wereld wegdraagt.
Er zijn ook vandaag mensen die het kwaad de wereld uitdragen. Ik denk aan de verzoeningscommissie in Zuid-Afrika onder leiding van bisschop Desmund Tutu. Het kwaad wordt niet goed gepraat of gebagatelliseerd. Integendeel! Het wordt onder ogen gezien en genoemd. Maar er is geen sprake van wraak of vergelding. Ik denk aan de gewelddadigheden onder jongeren die de laatste tijd steeds meer in het nieuws komen en de waardigheid en terughoudendheid waarmee meestal hierop gereageerd wordt. De bloemenhuldes en de stille betogingen maken indruk. Ze verwijzen naar een andere reactie dan deze van wraak en vergelding.
Bidden we voor onszelf en voor elkaar dat het lam Gods ons inspireert in het vinden van wegen voorbij wraak en vergelding, om een geweldarme toekomst dichterbij te brengen.