Evangelieprikje 2015

Hoelang zoeken mensen al naar het eeuwige leven? Hoeveel boeken zijn al geïnspireerd door deze zoektocht? In dit licht staat er in het evangelie van vandaag straffe taal, want het eeuwig leven is binnen handbereik voor iedereen.  Maar we moeten opletten. Als men zoekt naar eeuwig leven, dan zoekt men eigenlijk naar iets dat het gewone leven eeuwig verlengt. In die zin is de wetenschap al zeer gedeeltelijk in die opdracht geslaagd want we leven – in onze regionen dan toch – wat langer. We mogen zelfs al ervaren dat dit niet altijd zonder problemen is. Het eeuwige leven waar Jezus het over heeft, is van een andere categorie, het gaat om verder leven bij God, opgewekt worden door God. Hoe en waar is nog altijd onduidelijk. Nu dat uitgeklaard is, kunnen we terugkeren naar de tekst van het evangelie van vandaag. Die tekst is niet zo eenwoudig, want het is niet alleen een evangelist maar ook een theoloog die aan het woord is. Bij heel wat woorden uit deze tekst kan er discussie ontstaan over hoe we dat moeten lezen, sommigen zweren bij een letterlijke lezing, anderen hangen een iets vrijere interpretatie aan. Probleem is natuurlijk dat we niet meer kunnen vragen wat de oorspronkelijke bedoeling is van de theoloog.

Wat bedoelt Johannes bijvoorbeeld als hij Jezus laat zeggen dat Hij het brood is dat uit de hemel is neergedaald? Verwijst hij naar het voedsel dat de Israëlieten aten tijdens de doortocht door de woestijn en dat ze “wat is dat” (=manna) noemden? Of wil hij vooral de nadruk leggen op het feit dat Jezus uit de hemel is neergedaald als een soort god? Ik ben geneigd vooral mee te gaan in de eerste keuze. Zo zou Johannes Jezus voorstellen als (gestelijk) voedsel voor mensen onderweg vandaag. Er is uiteraard verschil, het manna mocht maar voor één dag verzameld worden, bij Jezus staan er geen limieten op. Welke betekenis we ook aanhangen, de tekst leert ons ook nog dat de mensen zich vragen stellen bij de “geloofsbrieven” van Jezus. Waarom ze zich vragen stellen is duidelijk: ze kennen Jezus, ze kennen zijn vader en moeder. Hoe durft Hij zeggen dat Hij uit de hemel is neergedaald als we zijn ouders kennen? Zou het kunnen dat “uit de hemel neergedaald” ook theologisch mogen begrijpen? Dat het wil zeggen dat Jezus zo nauw verbonden leeft met God, dat Hij zo’n unieke band heeft met God dat het wel lijkt alsof Hij van bij Hem komt? Dat zou het probleem van de mensen kunnen oplossen, maar ook hier weten we niet of het dat was wat Johannes bedoelde.

Wat wel vast staat is dat dit stukje evangelie Jezus een sleutelplaats geeft in het verhaal God-mens. Het is natuurlijk zo dat niemand ooit God gezien heeft, maar – zo geloven christenen – in Jezus’ spreken en handelen kunnen we horen en zien hoe God aanwezig wil zijn in ons leven. En dat is voor ons mensen bijzonder goed nieuws. Want de Jezus die de vier evangelisten, maar ook Paulus, ons leren kennen is een Jezus die er niet op de eerste plaats op uit is om gediend te worden, maar wel om te dienen. Jezus vraagt aan de mensen niet om eten te offeren, integendeel, Hij zal zich offeren voor ons. Het is die dienstbaarheid die zijn oorpsrong vindt in de grote liefde van God voor de mens die voedsel is voor de mens onderweg.   

Zou het niet fantastisch zijn als we ons door die liefde laten voeden? Je hoeft maar een verliefd koppel te kijken om te zien hoe weldoend de liefde kan zijn. Iemand die zich bemind voelt, staat heel anders, vaak veel poistiever, in het leven. Mensen die tot over hun oren verliefd zijn, hebben minder ruimte voor haat, wraak, ... Niet het eigen ego is nu het belangrijkste maar de ander. Wel, het evangelie vertelt ons bijna op elke bladzijde dat God ons graag ziet en ons nooit zou laten vallen. Maar betekent dat ook dat wij ons echt beminden voelen? Er is uiteraard geen fysieke verliefdheid, maar toch zijn er in de loop van de kerkgeschiedenis mensen geweest die zich zo bemind voelden door God dat ze geluk uitstraalden. Het is dus mogelijk. Vraag is of wij ons zo bemind voelen. Naast het voedsel van liefde, vergevingsgezindheid, ... zijn er ook nog andere dingen waar een mens zich kan aan voeden. Ook in het geestelijk voedsel is er fast-food, het geeft je op een gemakkelijke en vlugge manier de indruk dat je honger gestild is, maar eigenlijk is dat niet zo. Hoeveel mensen voeden zich vandaag niet aan het welig tierende materialisme? Hoeveel mensen trappen niet in de val van wraak? Hoeveel mensen zoeken geen oplossing voor hun problemen in drugs, een vlucht in werken of seksualiteit? Tegenover dat alles staat Jezus met een leven als geschonken liefde van Godswege, heel broos en heel kwetsbaar. Maar wie zich daardoor laat voeden en daar is uiteraard geloof voor nodig, die voedt zich met iets of Iemand die eeuwigheidswaarde heeft. Gezond leven is terecht heel erg in vandaag. Misschien moeten we ook wel eens nadenken over hoe gezond ons geestelijk voedsel is.