Water… zoals gezegd een recht voor iedereen, maar is dat wel zo?
Wij leven met zuiver water dat ook makkelijk bereikbaar is. We hoeven de kraan maar open te draaien en het stroomt, zolang we willen en zoveel we willen.
Ik hoef hier niet meer een pleidooi te houden voor omzichtig om te springen met dit kostbaar goed, iedereen kent de noden in andere landen waar mens ,dier en de hele natuur kreunen en vergaan door gebrek aan water. Hoe dikwijls maken we zelf niet de verzuchting: het is slecht verdeeld in de wereld!
En dan te bedenken dat het water, waar wij zo nonchalant mee omgaan miljarden jaren oud is. Steeds opnieuw gerecycleerd en altijd opnieuw gebruiksklaar! Dat is toch wel één van de grote gaven die de Schepper ons gegeven heeft. We weten allemaal dat het dankzij het water op onze planeet leven, ja, alle leven mogelijk is. Het is immers ook de grote zoektocht van iedereen die zich met het heelal, wetenschappelijk bezighoudt, “waar is het andere hemellichaam waar ook water en van daaruit leven te vinden is?”.
Het traag stromende water van meren en laaglandrivieren dat zo rustgevend is, het onstuimige water van bergstromen en watervallen dat zo mooi is, het verwoestende water van vloedgolven, overstromingen en dijkbreuken. We vrezen het razende geweld van brekende golven aan rotskusten, we kennen het allemaal, we zoeken het op en bewonderen het ,en we zijn ontzet van zijn tomeloze kracht.
In de heilige schriften komen we het water voortdurend tegen: Mozes die zorgt dat zijn volk niet door het water tegengehouden wordt. Er is het verhaal van de zondvloed, het water van de Jordaan werd als zeer bijzonder gevonden, denk maar aan de dopen die er plaats vonden.
Al zeer vroeg heeft de mens de reinigende werking van water herkend en gebruikt, niet alleen uit hygiënisch oogpunt maar ook voor talrijke rituelen die allemaal met reiniging, niet alleen van het lichaam maar ook van de geest te maken hebben. Vandaar ook de talrijke geboden in de joodse wet die met reiniging verband houden. Het zijn niet enkel de geboden die in de Tora vermeld staan, die gevolgd moeten worden maar ook de overgeleverde gebruiken, Jezus noemt ze “de overlevering van de voorouders”
Nu kennen we dat ook: sommige gebruiken , of zelfs wetten, gaan soms een eigen leven leiden. Mensen gaan meer aandacht geven aan het zeer strikt uitvoeren van voorschriften en vergeten de eigenlijke boodschap, het waarom ervan. Het is hier dat Jezus optreedt tegen het overdreven gewicht dat aan het ritueel wordt gegeven, dat het soms aanleiding geeft tot volledig uit verband gerukte conclusies. Iemand die zijn handen niet wast, zou een slecht mens zijn? Ook de profeten hebben voor Jezus in alle toonaarden protest aangetekend tegen het onzinnig gebruik van de rituelen. Hier haalt Jezus Jesaja aan die reeds fulmineerde tegen het huichelachtig gedrag van de oudsten die “God eerden met hun lippen maar niet met hun hart!”. Niet dat de gebruiken fout zijn maar ze hebben hun ziel, hun waarde verloren omdat het ‘waarom’ verdwenen is. Het wordt een ritueel om het ritueel, het moet aan anderen tonen hoe vroom men wel is .
Herkennen wij ons hierin? Gaan wij naar de kerk omdat anderen het zouden zien en daaruit conclusies trekken? Of is het een goede gewoonte en houden wij aan goede gewoontes? Als wij een kruisteken maken, denken we er dan aan wie we noemen, in wiens naam we het maken?
We komen al bijna op het terrein van de ‘mindfulness’, de therapie die mensen tracht evenwichtig en bewust te laten handelen en zo in evenwicht te komen met hun leven.
Als we echter bewust de levenslessen die Jezus ons altijd opnieuw geeft, volgen en te trachten ze te begrijpen en toe te passen, dan zullen we al die nieuwe gedragstherapieën niet nodig hebben. Jezus wou geen “lippendienst” en geen gehoorzaamheid aan mensenwetten. Hij riep de mens op tot vrijheid, niet tot bandeloosheid maar vrijheid vanuit een goed geweten en een gelovig hart. Een leven dat mogelijkheid tot ontplooiing van talenten geeft en durf om verantwoordelijkheid te nemen en te dragen.
Hebben we dan helemaal geen voorschriften meer nodig? Moeten we de dingen die ons overgeleverd werden allemaal overboord gooien? Mensen zullen altijd wetten en geboden nodig hebben al was het maar om een aangename leefomgeving te hebben, maar Jezus spoort ons aan om goede keuzes te maken, te leven vanuit ons hart, de liefde van God moet ons hart beheersen, alleen dan zal onze keuze, die in gemaakt wordt,, de goede keuze zijn.
Erwin Roosen verwoordt het zo:
Als Jezus die woorden van Jesaja ook tot mij zou spreken,
Zou Hij op heel wat momenten gelijk hebben , God
Want vaak eer ik Je wel met de lippen, maar is mijn hart heel ver van Jou
Vaak spreek ik over Jouw droom , maar zijn het holle woorden,
Die geen invulling krijgen in mijn dagelijks leven.
Blijf mij daarom uitdagen, om met heel mijn hart
Voor Jou te kiezen. En laat mij geloven dat Jij
Alleen maar het beste met mij voorhebt.