Pleidooi voor moed (1997)

"GRATIS" TELEFONEREN

Laatst stond in de krant dat men binnenkort gratis kan telefoneren. Dat gaat zo: U belt mij om een jaardienst te bestellen. Ik noteer de naam en plotseling worden we onderbroken door een pingeltje met de dwingende mededeling dat Pampers beter droog houden. Hinderlijk, maar wie had enkele jaren geleden gedacht dat passagiers in een bus zouden stappen die van buiten zo beschilderd is, dat het lijkt alsof de reizigers op paddestoelen zitten met een puntmuts op? Wie had gedacht dat wij het ons zouden laten welgevallen om midden in een film door een reclameblok gestoord te worden? Dus waarom niet gratis bellen tussen de reclame door? Wie zo redeneert vergeet iets zeer belangrijks. De reclame die het telefoongesprek mogelijk maakt is bepaald niet gratis. De fabrikanten van wasmiddelen en luiers handelen niet uit mensenliefde. Wij, de kopers van de producten hebben die telefoongesprekken al betaald toen we de producten kochten. We betalen dus onze eigen ergernis. Ook de t.v.-reclame hebben wij zelf met elk flesje bier en potje nachtcrème betaald. De meeste mensen zullen daar niet op letten. Ze maken er geen punt van. Het grote publiek kan blind zijn voor de werkelijkheid.

KERKASIEL

Neem de asielzoekers. Natuurlijk verrijken maffiose mensenhandelaren zich aan de wanhoop van armen in de wereld. Natuurlijk moet de regering voorkomen dat zij vrij spel krijgen. En tegelijkertijd moeten we er oog voor hebben dat er mensen zijn die werkelijk gemarteld zijn in hun land. We moeten geen mensen terugsturen die kans lopen gedood te worden. Dus, zeggen de kerken in Nederland, moet je ook luisteren naar wat Amnesty International schrijft in een rapport en naar wat de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties zeggen. Als die een land als onveilig beschrijven, dan moet de regering daar niet blind voor zijn en enkel het ambtsbericht van de eigen ambassadeur vertrouwen. Daartegen protesteren kerken en geven kerkasiel aan sommige uitgeprocedureerde maar, zoals blijkt, niet kansloze Iraniërs. Maar een paarse politicus op verkiezings-tournee slaakt een angstkreet; zijn publiek verwart Iran met Irak; men hoort wat angst ingeeft en in de stadions klinken racistische leuzen waarvan je koude rillingen krijgt.

OVER BARTIMEUS

Over het verhaal van Bartimëus is veel te zeggen. Bijvoorbeeld dat het zich afspeelt bij het verlaten van Jericho. Jezus begint dus zijn laatste etappe naar Jeruzalem. Daar krijgt Bar-Timëus het licht te zien en loopt achter Bar-David aan. De naam is gekunsteld. Bar is het Aramese woord voor zoon en Timëus is een typisch Griekse naam. Het lijkt erop alsof Marcus zijn gehoor in Rome duidelijk wil maken dat Jezus niet alleen het licht is voor de Joden maar ook voor de geletterde Grieken.

DE LAFFE ROL VAN HET VOLK

Maar er is iets anders in het verhaal dat mij bezig houdt. Dat is de rol van het volk. Het volk is zonder eigen mening en zonder koers. Als de blinde begint te roepen dan -aldus Marcus- proberen velen hem met scheldwoorden tot zwijgen te brengen. Waarom? De blinde vraagt enkel om medelijden. Ja, hij noemt Jezus 'zoon van David'. Misschien vinden ze dat godslasterlijk. In elk geval gaan ze schelden. Er staat niet hoe ze hem noemen. Het ligt voor de hand dat ze hem zondig gedrag verwijten en zich vrolijk maken over zijn handicap. Jezus blijft staan. "Roep hem hier", zegt hij. Ineens draait de publieke opinie 180° om. Dezelfde lieden die de blinde zojuist voor rotte vis uitmaakten, roepen nu: "Houd goede moed! Sta op, ga er heen", alsof het hun verdienste was! De blinde staat op en laat zijn mantel achter. De mantel is zijn enige bezit. Hij lag voor hem uitgespreid. Er lagen wat muntstukken in van voorbijgangers. Hij laat het achter zich zoals Simon Petrus de vissersnetten en Jakobus vaders boot. Hij volgt Jezus naar Jeruzalem, naar Golgotha. De opinie van het volk is pragmatisch. Het heeft geen koers. Zo dadelijk zal Jezus het ervaren als hij Jeruzalem binnengaat. Daar liggen "Hosanna" en "Kruisig hem" dicht bijeen.

EIGEN KEUZES MAKEN

Daarom is het verhaal van vandaag een pleidooi voor moed. Laat je geweten een eigen koers uitzetten. Heul niet met de waan van de dag. Laat je visie op de kerk niet door je klasgenootjes bepalen. Laat je mening over asielzoekers niet door angst ingeven. Laat maatschappelijke ontwikkelingen niet op hun beloop. Want in onze eigen keuzes, daar vinden de zoon van Timëus en David elkaar.

DE BLINDE ZAG HET!

Lieve kinderen. Jezus wandelde door het stadje Jericho. Daar zat een blinde man. Hij zat te bedelen. Blinde mensen kunnen heel erg goed horen. Dat weet je wel. In het donker hoor je twee keer zoveel geluiden. Mensen die heel goed naar muziek willen luisteren doen even de ogen dicht. Dus de blinde ving op dat Jezus naar de stad gekomen was. Dat is zijn kans! "Jezus" roept hij keihard. "Koning Jezus!" Kijk dat was heel bijzonder. Al die mensen op straat die zagen maar een doodgewone meneer Jezus uit Nazareth. Maar deze blinde die zag veel meer, die zag dat Jezus eigenlijk een soort koning was. Soms ziet een blinde meer dan iemand die kan kijken, want hij kijkt met zijn hart. Daarom doen mensen soms de ogen dicht als ze gaan bidden. Want met je ogen dicht kun je soms veel meer zien. Je kunt je opa zien die gestorven is. Je kunt je oma zien dansen die eigenlijk in het ziekenghuis ligt. Je kunt jezelf bezig zien met alle kinderen uit de klas op chokola tracteren. Je kunt voor je zien dat de kinderen in Afrika genoeg eten hebben. Met je ogen dicht kun je de wereld van God zien. Daarom kun je het beste bidden met je ogen dicht.