Hoge woorden (2006)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 198 niet laden

GODS WOORD


Het zoontje van de dominee kijkt hoe zijn vader de zondagspreek schrijft. Ineens vraagt de jongen: ‘Pappa, hoe weet je eigenlijk wat je in de kerk moet zeggen?’ Vader kijkt glimlachend op en zegt: ‘Dat dicteert God.’ De jongen is even stil en vraagt: ‘Waarom zit u dan steeds van alles door te strepen?’ Dit is overigens nog niet zo erg als die vraag van een domineesdochter: ‘Pappa, waarom knielt u altijd voor de dienst?’ ‘Ik bid God om een goede preek’ zegt pa. Dochter: ‘Waarom luistert God nooit?’
Het woord van God komt uit een mensenmond... Pausen, waarzegsters, opvoeders, theologen, zo velen claimden te weten hoe God dacht.

VUUR

In de eerste lezing van vandaag stond een beknopt overzicht van de geschiedenis van de godsdienst. In oude tijden voelden mensen zich de speelbal van onberekenbare krachten. Zij zochten veiligheid. Zij wilden voorspellen hoe oogsten zouden uitvallen. Zij wilden greep krijgen op de uitbraak van ziektes en de invallen van roversbenden. Sterren en kometen werden bestudeerd in Babylon. Vogels werden in hun vlucht door Egyptische priesters geobserveerd in de ronde kromming van hun staf. Zij voorspelden er de toekomst uit. Beukennootjes of koffiedik, ingewanden van dieren, zij onthulden geheimen. Vooral aardbevingen, vuurspuwende bergen en vallende sterren waren tekenen van de Allerhoogste. In de bijbel lezen we nog hoe Mozes in een vuur zijn God ontmoet.

PROFETEN

Maar er kwam een tijd, enkele eeuwen voor Christus, dat deze natuurverschijnselen niet meer als goddelijke boodschappen werden opgevat. De Joden hadden God ervaren in hun geschiedenis, meer dan in de natuur. De bevrijding uit Egypte was een openbaring van de Allerhoogste. De opstand van de slaven was zijn kracht. Voortaan spraken niet meer vuur en water namens de Eeuwige, maar de profeet werd zijn woordvoerder. Vanaf het begin was dat een hachelijk geloof. Welke profeet is betrouwbaar? In Israël was dat voortdurend onderwerp van debat. Er waren gesubsidieerde profetenschool. De afgestudeerden hadden eigenbelang bij hun getuigenis. Ze werden gewantrouwd. Er waren ook profeten zonder opleiding, die zomaar begonnen te verkondigen. Ze waren lastig, maar genoten aanzien.

SCHRIFT

Ook de profeten werden schaars. De orakels stierven uit. Gods woord was niet meer in het vuur en ook niet in profeten te vinden, maar in de schrift. In de eerste eeuwen van de jaartelling is dat gebeurd. Wie iets van Gods gedachte wilde doorgronden, moest de heilige boeken lezen.
Daarmee zijn de problemen de wereld nog niet uit. De heilige boeken behoeven uitleg. Teksten blijken voor verschillende uitleg vatbaar.
Aanvankelijk werd God dus ervaren in woest natuurgeweld. Later kwamen er orakels en profeten. Tenslotte is er het heilig boek.
Overigens zijn de oude inzichten nooit helemaal verdwenen. Ook nu vragen mensen na een ernstige zeebeving zich af, wat God daarmee wil zeggen. Ook nu treden zieners op met boodschappen van Maria of van geesten. Ze treden er mee op in televisieshows. Het oude is niet weg. Maar het accent ligt op de schrift, en wel op het lezen ervan.

LIEFDE

Een verhaal raakt je hart. Het kan daar de snaar raken van je onbaatzuchtigheid. Het kan je barmhartigheid of je vergevingsgezindheid activeren en dan..., dan is dat te beschouwen als een openbaring van de Hoogste.

Jezus ontmoet een bezetene. Persoonlijkheidsstoornissen zijn er altijd geweest. Mensen die niet meer zichzelf zijn. Mensen die in trance spreken of handelen.
De kleine Erik was zo koppig geweest dat hij wankelend op zijn kleine beentjes en met samengeknepen knuisjes zijn ouders het graf in had gewenst. En dat allemaal omdat hij geen hagelslag op de pindakaas mocht. En nu zat hij op mamma’s schoot na te snikken. Hij begreep er zelf niets van. Begreep niet wat er in hem gevaren was.
Zijn vader was een zachtmoedige man die niemand kwaad zou doen. Hij liet mij voorgaan in de rij bij de kassa. Maar eenmaal op de autoweg voer er iets in hem. Hij werd ongeduldig. Bleef vloeken en snauwen. Vond iedereen sukkels en reed toeterend en gebaren makend links en rechts om de anderen heen. Bezetenheid bestaat in allerlei vormen.
Marcus vertelt hoe Jezus een mens tot zichzelf brengt. Liefde kan dat. Liefde is de kracht die een mens zichzelf doet zijn. Liefde is de waarachtige openbaring van God.

WAAR IS GOD?

Lieve kinderen.
Erik was een heel lastige jongen. Hij duwde vuilniscontainers om, gooide stenen naar angstige poesjes, weigerde zijn bord leeg te eten en kwam altijd te laat.
‘Nou meneer pastoor’, zei moeder, ‘als ik er niet bij ben haalt Erik allerlei kattekwaad uit. Vertelt ú hem eens dat hij lief moet zijn!’
De pastoor zei tegen Erik: ‘Ga maar eens zitten.’ Erik ging voor het bureau van de pastoor zitten. Hij begon met zijn benen te wiebelen en keek de kamer rond.
‘Erik’, zei de pastoor streng, ‘je hebt wel eens van God gehoord. Weet je ook wáár God is?’ De pastoor vouwde zijn handen samen en wachtte op antwoord. Erik keek naar het plafond en wist niks te zeggen. De pastoor herhaalde de vraag: ‘Waar is God?’ Steeds luider en bozer. ‘Waar is God?’
Ineens sprong Erik van zijn stoel, rende de pastorie uit, holde naar huis en viel moeder om de hals. ‘Mamma, mamma, er zijn grote problemen. De pastoor is God kwijt en hij denkt dat ik het gedaan heb!’