"Welk nut heeft het eigenlijk gehad?“ vroeg mijn kleinzoon van negen me onlangs. “Eigenlijk hebben al die gebeden die we op school hebben gedaan voor vrede in de wereld toch helemaal geen nut gehad. Die oorlog in Syrie gaat toch alsmaar verder…“
Onze kinderen bidden in de godsdienstles om vrede, de ganse wereld bidt opdat het moorden zou ophouden, en het ziet er naar uit dat het helemaal niet heeft geholpen..
Beste vrienden,
het is een ervaring die wij, mensen, niet voor de eerste keer opdoen. Ze behoort als het ware tot de voortdurende treurige werkelijkheid in onze relatie met God. Mensen bidden, mensen smeken vanuit hun nood en schijnbaar gebeurt er niets.
Pasen is ook zo’n dag: Een dag waarop de mensen, in dit geval Jezus’ leerlingen, zich hebben afgevraagd welk nut het allemaal had gehad, waarom ze zich jarenlang hadden ingezet, en wat ze nu met al hun weggevaagde verwachtingen en al hun verloren hoop moesten aanvangen.
Die Jezus van Nazareth, waar ze al hun hoop op gevestigd hadden, was door de Romeinen terechtgesteld aan het kruis, ze hadden Hem in het graf gelegd. Onder zware stenen begraven – alles was voorbij!
Het evangelie van vandaag brengt ons wel een beetje op een dwaalspoor. Het klinkt toch zo mooi. Die twee leerlingen lopen naar het graf, ze gaan naar binnen – en dan staat er: Hij zag en geloofde! Dat kan wel, maar dan toch zeker niet op paasdag!
Johannes heeft daar, terugblikkend, een heel proces samengevat. Een proces dat weken, misschien wel maanden, heeft geduurd. Op die eerste paasdag na Jezus‘terechtstelling was er van geloof, en zeker van geloof in de verrijzenis, nog niet veel te bespeuren. Op die eerste paasdag zong er nog niemand Alleluja!
Het evangelie van de paaswake, van de hand van Marcus, werd enkele tientallen jaren eerder geschreven en staat waarschijnlijk ook dichter bij het gebeuren. Het geeft de stemming op die eerste paasmorgen ook veel beter weer dan de andere evangeliën. Uit de oudste handschriften kan je ook afleiden dat de tekst van Marcus oorspronkelijk eindigde met de tekst van het evangelie van de paasnacht. (Marcus 16, 8)
Die tekst sluit met de engel, die tegen de vrouwen zegt: “Schrikt niet, U zoekt Jezus van Nazareth, die gekruisigd is. Hij is tot leven gewekt, Hij is niet hier. Kijk, hier is de plaats waar ze Hem neergelegd hadden. Maar ga tegen zijn leerlingen en tegen Petrus zeggen: “Hij gaat u voor naar Galilea. Daar zult u Hem zien, zoals Hij u gezegd heeft”.
Pas daar, in Galilea, en niet in Jeruzalem, zullen ze Hem herkennen. En dan volgt de laatste zin van Marcus’ originele tekst – en die wordt door de liturgen bij het samenstellen van de lezingen wijselijk weggelaten: “Ze vluchtten naar buiten, van het graf weg, bevend van angst en buiten zichzelf. Ze zeiden niemand iets, want ze waren bang.
Dat was de stemming van de leerlingen op die eerste ochtend van Pasen. De leerlingen waren weggekropen, ze begonnen hun boeltje al te pakken om weg te lopen. Pas in Galilea, dagen later, zouden ze heel langzaam beseffen, leren begrijpen, leren geloven, wat intussen al lang was gebeurd.
De dood van Jezus hadden velen mee beleefd, heel de toenmalige wereld sprak erover, maar bij de opstanding was er niemand bij. Jezus heeft de dood in alle stilte, midden in de nacht, overwonnen.
Zo gebeurt het dikwijls. Het fiasco is duidelijk zichtbaar. Maar wanneer nieuw leven doorbreekt, gebeurt dat bijna altijd in het verborgene.
Pas veel later heeft men beseft dat er op die paasochtend al geen enkele reden meer was om bedroefd te zijn. Pas veel later hebben de leerlingen begrepen dat de vervulling van al hun hoop, nog veel groter dan wat ze zich ooit hadden kunnen voorstellen, hun reeds lang ten deel was gevallen. Misschien is ook zo menig leed, dat ons terneerdrukt, al overwonnen, terwijl wij ons hoofd nog laten hangen. Misschien heeft God in het geheim, zonder dat iemand het heeft gemerkt, al lang ingegrepen, terwijl wij hier nog zitten en ons afvragen waarom al ons bidden niets heeft opgeleverd. En misschien ben ik gewoon te klein om te kunnen zien welk doel God uiteindelijk op het oog heeft.
Was het dan allemaal vergeefs? Misschien blijkt het uiteindelijk ook in onze dagen ook weer waar te zijn dat God ook op kromme lijnen recht kan schrijven. Misschien zegt Hij uiteindelijk ook weer: “De mensen dachten het ten kwade, maar Ik heb het ten goede gekeerd.”
Het fiasco hebben we altijd duidelijk voor ogen. Maar wanneer nieuw leven doorbreekt, dan gebeurt dat bijna altijd in het verborgene. Maar het gebeurt!! Het leven vindt altijd een weg.
Laten we daar vast op vertrouwen. Laat het hoofd niet hangen, kijk omhoog – Jezus leeft!!
God vindt, neen, God kent de weg. En ook wanneer wij hem niet zien, wil dat nog lang niet zeggen dat er geen weg zou zijn. God leidt ons soms zo, dat we de weg pas zien wanneer we het doel al hebben bereikt. Amen