Witte donderdag Cyclus B 2012 1 Kor 11,23-26 Joh 13, 1-15
- Scherven brengen geluk -
Beste vrienden,
"Ich wünsch dir Liebe ohne Leiden ... " „Ik wens jou een leven zonder lijden „- zo hoorden ik enkele dagen geleden de Oostenrijkse zanger Udo Jürgens op de radio.
"Ik wens jou een leven zonder lijden... " – die zin komt totaal overeen met de houding die onze moderne samenleving meer en meer kenmerkt: een houding die vooropstelt dat lijden, pijn en zwakheid iets uitsluitend negatiefs zouden zijn. Het ideale beeld is daarentegen: Alles en iedereen moet gezond, fit, doorgetraind, mooi en succesvol zijn. En zo worden het leed, het sterven en ook de dood meer en meer uit onze samenleving gebannen. Tegen ziekte zijn er medicamenten, de stervende mens wordt uitgesorteerd en diegenen die weliswaar gezond zijn, maar toch niet meer voldoen aan het vooropgezette ideaal, die zijn gewoonweg niet normaal. Economisch en beroepsmatig moet alles steeds maar in opgaande lijn gaan, want stilstaan, zo zegt men vandaag, is achteruitgaan. Dat iets zou kunnen mislukken mag je zelfs niet denken.
An ein evtl. Scheitern ist gar nicht zu denken. Beelden uit ons dagelijks leven en een houding waar, als we eerlijk zijn, ook niemand van ons immuun voor is. En daarbij voelen we zelf toch steeds weer aan: zo eenvoudig is het leven niet. In ons en om ons heen is er toch niet alleen maar dat mooie en probleemloze leven zoals het ons door de reklame en de media dikwijls wordt voorgespiegeld. Wij voelen het toch telkens weer aan: onze wereld is helemaal niet zo perfect in orde. We ervaren breuklijnen in ons bestaan, breuken in relaties en in het beroepsleven. We moeten voor onszelf toegeven dat wij ook maar mensen zijn, in wier leven niet alles goud is wat blinkt en waar er wel eens wat tegenslaat. Mensen die het soms enorm moeilijk hebben om hun leven in goede banen te leiden zodat het ook kan lukken.
Hoeveel mensen zijn er niet die zich ook vandaag, misschien zelfs in deze viering, als mensen ervaren die aan de grenzen van hun mogelijkheden zijn gekomen. grenzen die ze niet zo maar kunnen overwinnen. Vooral nu, in een verlofperiode, in een periode van ontspanning kan het gebeuren dat we plots beseffen dat ons leven niet in orde is en dat er dringend iets moet gebeuren. Wij zijn allemaal mensen die nood hebben aan verlossing. Verlossing uit de sleur en/of uit een gebroken bestaan.
Dit te erkennen valt ons al zwaar, maar het dan ook nog te accepteren, dat roept soms enorme weerstand op. En waarom? Omdat we ons veel liever sterk zouden zien. Altijd in staat om ons leven zelfstandig vorm te geven en ons, indien mogelijk, ook nog zelf te kunnen verlossen. Maar, beste vrienden, als het er binnen in ons werkelijk zo uitziet, dan moeten we ons niet verwonderen als we het met de viering van vandaag moeilijk zouden hebben, want hier handelt het zich in de letterlijke zin van het woord om opoffering, overgave en lijden.
Die opoffering en de overgave wordt door Jezus in twee tekenen geduid: doordat Hij hen de voeten wast en daarna het brood voor hen breekt. Met deze tekenen wil Hij hen de weg duidelijk maken die Hij tot nu toe gegaan is en die Hij, ondanks alle waarschuwingen van zijn vrienden, ook ten einde toe wil gaan. Het is zijn weg; een weg van Liefde, waarbij Hij zichzelf klein en zwak heeft gemaakt en waarbij Hij nooit is teruggeschrokken voor het leed en het lijden dat Hij daarbij is tegengekomen. Hij heeft de Tollenaars en de zondaars, de zieken en de melaatsen niet gemeden – in tegendeel: Al het leed van de wereld heeft Hij naderbij laten komen en het op zich genomen.
Op deze weg heeft Hij het gebroken menselijke bestaan met zijn liefde doordrongen. En die weg vervolgt Hij nog steeds, consequent tot het uiterste, tot aan de dood aan het kruis. En juist daardoor maakt Hij het nieuwe leven mogelijk. Het klinkt niet alleen paradox – het lijkt ook zo: Iemand sterft en schenkt daardoor nieuw leven. Doordat Jezus gebroken aan het kruis sterft, voegt Hij het gebroken menselijke bestaan terug samen.
Daar schiet me een spreuk te binnen die wij dikwijls nogal lapidair gebruiken: Scherven brengen geluk! Hier klopt de spreuk: Scherven brengen geluk! Het gebroken lichaam van Jezus aan het kruis brengt ons heil en geeft ons toekomst en hoop.
Als wij hier nu plaatsvervangend voor Hem de voetwassing voltrekken, en dan heel bewust het brood met elkaar breken, krijgen we er een duidelijk beeld van hoe wij allemaal in die liefde van Jezus zijn opgenomen. En die liefde, die ons met Hem verbindt, die wil ons tegelijk ook wakker schudden en ons tonen hoe wij er voor elkaar kunnen en moeten zijn en hoe ook wij voor elkaar tot brood kunnen worden.
Scherven brengen geluk! Ik wens ons allen, U en mij, dat we dat geschenk van Jezus vandaag kunnen aannemen. En met dezelfde intensiteit wens ik dat we door het geschenk van zijn liefde zelf ook mensen zouden mogen worden met een liefde die kan lijden, die met anderen mee kan lijden en die tenslotte zo sterk is dat anderen er zich kunnen aan oprichten en opnieuw oriënteren.
Amen.