Witte Donderdag (2003)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 554 niet laden
In twee gebaren leert Jezus ons vanavond, wat nodig is voor de verwezenlijking van Gods Koninkrijk op aarde: in het gebaar van de voetwassing en in het gebaar van het brood breken. Ik wil vanavond met u stilstaan bij het eerste.

Frappant dat deze dag in de landen om ons heen zo verschillend heet. Wij spreken van Witte Donderdag: heeft een feestelijk accent. In Duitsland heet het Groene Donderdag (Grundonnerstag): duidt op iets van hoop en nieuw leven. In Frankrijk heet het: Heilige Donderdag (Jeudi Saint). In Engeland is het vandaag: Maundy Thursday (voetwassingsdonderdag). Maundy betekent het ritueel, dat in vroegere tijden koningen vervulden op deze dag. Zij wasten de voeten van hun dienstpersoneel, om daarmee aan te geven dat zij hun koningschap in dienst wilden stellen van het welzijn van hun onderdanen.

Frappant is ook dat het verhaal van de voetwassing alleen te vinden is bij de vierde evangelist, en dat - in tegenstelling tot de drie andere evangelisten - Johannes met geen woord rept over de insteling van de Eucharistie. Johannes vertelt de voetwassing in het kader van Jezus' ‘geestelijk testament', zijn afscheidswoorden. "Hij beminde de zijnen, die in de wereld waren en Hij beminde hen tot het uiterste," zo begint de lezing vandaag, duidend op het belang van het moment. Om liefde was het Hem te doen. Hij was niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen. De voetwassing was - in die cultuur - het meest sprekende voorbeeld van die ware, dienende liefde, met alle mogelijke, zelfs dramatische, consequenties: Liefde totterdood, zo luidde zijn blijde boodschap.

Het voetwassingsgebaar was niet zozeer een teken van gastvrijheid, als wel het sprekende teken van dienende liefde. Hij gaat letterlijk op de knieen voor de ander, voor het leven van de ander. Ik denk graag aan de Poolse pater Kolbe in het concentratiekamp Auschwitz. Hij vroeg aan de commandant van het executiepeloton of hij de plaats van een andere veroordeelde gevangene mocht innemen. Die man zou dan naar huis kunnen gaan waar zijn vrouw en gezin wachtten. Pater Kolbe mocht op de plaats van de veroordeelde gaan staan, en hij stierf in plaats van de vader van het gezin, die na de oorlog naar zijn vrouw en kinderen kon terugkeren.

Liefde tot het uiterste: een mens leeft van het levensoffer van de ander naast hem.
Liefde tot het uiterste: zijn leven breken, zeggen: ‘neem mijn leven maar, dan kun jij leven.'
Liefde tot het uiterste: morgen gaat dit gebaar van Hem werkelijkheid worden aan het kruis.

Mogen wij zijn gebaar verstaan: ons niet te groot voelen om te buigen om de ander te dienen; ons leven breken om de ander tot leven te zijn.

Wat zou de wereld er anders uit zien, als wij allen dit gebaar zouden verstaan en tot werkelijkheid zouden maken! Wat zou Gods Koninkrijk dichtbij zijn!