Bij een geboorte stellen mensen vele vragen. Nieuwsgierige en geïnteresseerde vragen. Vrouwen en mannen stellen andere vragen. Ze hebben een andere schoot. Maar mannen en vrouwen, vrienden en buren zijn vooral benieuwd naar de naam: hoe heet het kindje? Dat is kennelijk een belangrijke zaak. Een naam betekent veel voor een mens.
Nu is er vandaag op dat punt bij ons een hele evolutie merkbaar. Vroeger ontvingen de kinderen de naam van een heilige. Daardoor was het kind de hemel toegewijd. Sedert ongeveer twintig jaar ontvangen de kinderen een naam uit de actualiteit van de film- en de sportwereld. Ofwel, het kind ontvangt een naam die kort is of goed klinkt. Een hele evolutie. Wij verlaten een bepaalde traditie. We maken ons daar weinig druk over.
Welnu, ten tijde van Zacharias en Elisabeth was iets dergelijks ook bezig. Vroeger - in hún goede oude tijd - kregen kinderen een naam die met God en de hemel te maken had. In de tijd echter vlak vóór de ouders van Johannes werd daarvan afgeweken. Ouders gaven gewoon een naam van iemand uit de familie: dat was een breuk met de oude traditie. Met de geboorte van Johannes de Doper werd nu gebroken met de korte modieuze trend. Er is dus iets aan de hand met dit profetische kind. Zijn naam moest ook profetisch zijn.
Deze naamgeving is dus meer dan een retromode. Het is evenmin een weigering om zogezegd modern te zijn. Het gaat om veel meer. Het gaat erom dat iemand die een grote rol zal spelen in Gods omgaan met de mensen, ook een naam moet dragen die met God te maken heeft: noblesse oblige! Omdat Zacharias met de keuze van de naam Johannes iets van Gods geheim heeft geopend, werden zijn eigen lippen ook geopend. Met de komst van Johannes de Doper ging voor mensen iets van de hemel open. De naam Johannes was meer dan zomaar een onverwachte voornaam. Dit kind zou worden wat zijn naam zegt: God is genadig voor mensen.
Dat heeft natuurlijk van zeer nabij te maken met Jezus die komende is. Hij zal komen om precies die genade te manifesteren. Ook zijn optreden zal breken met een korte traditie om zodoende terug te keren tot de oude vergeten waarheid. Niet zozeer vanuit een conservatieve reflex, maar vanuit het besef dat de verwantschap van de familie niet ons diepste wezen uitdrukt. Dat wij als mens bij Gods verwantschap horen, brengt ons dichter bij onze eigenlijke waarheid. Daarom vroeg Zacharias een schrijftafeltje: ‘Johannes zal hij heten.' Daarom stonden ze allen verbaasd. Ze stonden verbaasd, omdat ze plotseling opnieuw moesten vernemen dat een geboorte te maken heeft met Gods mysterie.
Dat is een diep en makkelijk vergeten geheim. We hebben er vandaag veel last mee. Mensen kiezen telkens opnieuw voor het korte discours: dit kind is ons niet door God gegeven, wij hebben het zelf gemaakt. Wedden dat mensen die zo spreken hun kindje niet laten dopen? Natuurlijk niet. Het zou een contradictie zijn. Ze hebben natuurlijk gelijk met hun laatste uitspraak. Wij leven liever vanuit een geheim dat dieper reikt. Zo naïef zijn christenen nu eenmaal.
Graag zelfs.