Het feest van Kruisverheffing herinnert ons aan de centrale plaats van het kruis van Christus in de boodschap van het evangelie. Het verbindt ons ook met de traditie van het Oosten omdat Orthodoxe en Oosterse kerken dit feest vieren. Bovendien voert het ons naar Jeruzalem waar de wijdingsdag van de basiliek van het H.Graf wordt herdacht.
Dat dit kruis centraal staat in het evangelie is voor veel mensen, tot Paul Verhoeven aan toe, eigenlijk onverdraaglijk. We willen er het liefst om heen, langs heen. We willen het vermijden. Hoe mooi en kunstzinnig sommige afbeeldingen van het kruis kunnen zijn: het blijft een martelwerktuig Voor ons herinnert het ons eraan hoe ver God wilde gaan in zijn nabijheid tot ons: tot in de ontluistering van een voor allen zichtbaar lijden.
Wanneer we een eigen kruis moeten dragen of mee moeten maken hoe dierbaren een kruis moeten dragen, mogen we beseffen dat God ons vergezelt en in het dal van doodse duisternis onze staf en steun wil zijn.
De restauratie van onze kerk gaat langzaam maar zeker vooruit. We proberen de laatste geldmiddelen bij elkaar te zamelen om ook werkelijk de details goed af te werken. In het najaar zal een nieuw stuk aangepakt worden genomen waarbij nogal wat begrip van U gevraagd zal worden. Het kerkplein wordt dan onder handen genomen. Het oorspronkelijke patroon zal worden hersteld waarover gedurende tientallen jaren de parochianen de weg naar de ingang van de kerk hebben gevonden. Centraal op dit plein zal in de vloer een afbeelding van het kruis staan. Ik mag natuurlijk nog niet te veel verklappen, maar U heeft er al over kunnen lezen in het parochienieuws: het zal in het klein symbolisch onze eigen levensweg tonen: een zoekende en bochtige weg waar ieder mens op een zeker moment het kruis zal tegenkomen. Het labyrinth voert ons langs een omweg naar de kern van het bestaan: het kruis van Christus.
Dit teken van het kruis, dat martelwerktuig, is voor ons een teken van leven geworden. Dat lijkt tegenstrijdig, maar we geloven dat wie dit teken centraal houdt in zijn leven, zal durven zeggen dat het lijden nooit de overhand zal krijgen, nooit zo sterk zal zijn, dat dit het leven van mensen onmogelijk maakt of de liefde tussen mensen zal vernietigen.
Mensen proberen op allerlei manieren het lijden onschadelijk te maken. Zij trachten het lijden te vermijden en dat is logisch en begrijpelijk. We worstelen als mensen allemaal met de vraag naar de reden van het kwaad, het waarom van ziekte en verdriet. Het leed dat mensen elkaar aandoen én het lijden dat mensen zomaar overkomt in rampen of ziekte en ongelukken. Is het noodlot of moeten we iets van leren? Kan het zo zijn dat God die we goed en barmhartig noemen, dit kwade toelaat? Maar de vraag is wat het vermijden ons oplevert en of ons dat al lukken. Als we dan met het lijden geconfronteerd worden, wat gebeurt er dan?
Voor ons is het kruis een brug geworden. Het staat opgericht op de berg Golgotha. Het kruis wordt als het ware een verbinding tussen hemel en aarde, tussen de mens en God. Het kruis van Christus staat in onze kerk opgesteld opdat allen het kunnen zien. Het staat hoog boven dit altaar, dat zo het bruggenhoofd is voor die brug die Christus is. Wanneer wij een kruisteken maken aan het begin en het einde van ons gebed, willen we als het ware ook die brug slaan. Wanneer we deelnemen aan de eucharistie gaan we als het ware aan het begin van die brug staan. We weten dat die brug op unieke wijze door Christus is gelegd, omdat Hij geroepen was om Gods aanwezigheid zichtbaar te maken op aarde. Een wonderlijk geheim omdat we dat nauwelijks kunnen bevatten: God die groter is dan ons denken en groter dan ons hart heeft een toegankelijke brug willen slaan die ook wij kunnen bereiken en begaan. Hij komt ons op die brug tegemoet.
We ervaren het lijden als een beperking en bedreiging van ons menselijke bestaan, ja zelfs van onze menselijke waardigheid. Ik zie inderdaad dat het voor veel mensen te zwaar kan zijn. Ik kan me in veel situaties die ik mijn pastoraat meemaak, vaker dan me lief is begrijpen dat mensen dit zo ervaren, maar is dit het enige antwoord dat we kunnen geven? Is er geen andere weg? Hoe kijken we naar de mens? Als we naar Christus kijken zien we door de buitenkant heen en zien we een mens die zich in alle ontluistering toevertrouwt aan God de Vader, die de bron is van het leven en uiteindelijk al het leven zal koesteren en bewaren en voltooien. Aan die God vertrouwt de lijdende Christus zijn leven toe. We weten welk antwoord God de Vader geeft: het lijden zal niet een einde maken aan de het leven van mijn geliefde Zoon en Dienaar van de gerechtigheid, maar Ik zal Hem verheffen: Ik zal Hem opwekken. We zien dus in dit kruis al de boodschap van Pasen. In de protestante traditie wordt een kruis vaak zonder corpus afgebeeld omdat het nog sterker een teken van Pasen kan zijn. Het lijden is dan voorbij. Voor ons wordt het dan wat abstract: de herinnering aan Goede Vrijdag moet niet voorbij gaan: het Pasen van de Heer, het voorbijgaan van God en het naderbij komen van de Vader gebeurt al in het lijden dat Christus ondergaat. Het is voor de meeste omstanders niet te zien, behalve ene enkeling zoals de honderdman: die ziet de aanwezigheid van ene Liefde die sterker is dan de ontluistering van het kruis. Waarlijk dit is de Zoon van God. Hij hoeft niet te wachten tot Paasmorgen: staande onder het kruis legt hij die geloofsbelijdenis al af.
Wanneer mensen hun diepste ontluistering meemaken, wil God hen al tegemoet komen. Laten we de boodschappers zijn dan dat evangelie: Christus aan het kruis is de bruggenbouwer, de pontifex waardoor de relatie tussen God en mensen wordt hersteld: geen lijden kan dat meer verbreken. Het feest van kruisverheffing vertelt van die vitale kracht van mensen die uit liefde leven, ook wanneer zij in hun leven het kruis van het lijden ontmoeten. Laten we elkaar op die momenten ook nabij zijn en bemoedigen waanneer wij dat het meeste nodig hebben.
Amen